نحوه صحیح مصرف گریس روانکاری
چرخ دنده، دستگاه های جنگلی، یاتاق، جعبه دنده یا گیربکس از جمله قطعات صنعتی می باشند که نیازمند گریس کاری هستند. کاهش اصطکاک قطعه، روان کردن حرکت، آب بندی و عایق نمودن آن و همچنین حفاظت از قطعه در مقابل ساییدگی و زنگ زدگی را می توان از ویژگی های گریس دانست. در ادامه این مقاله قصد داریم به ارائه توضیحاتی راجع به نحوه استفاده صحیح از گریس بپردازیم.
طریقه استفاده صحیح از گریس جهت روانکاری
روغن پایه چیزی حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از گریس را شامل می شود و در کارایی آن نقش بسزایی را ایفا می کند. روغن پایه دارای دو نوع است یا معدنی یا سنتزی. مزایای روغن پایه نوع سنتزی در مقایسه با نوع معدنی آن بیشتر بوده و دارای خواص شیمیایی و رنج حرارتی بیشتری بوده و از لحاظ الکتریکی نیز بهتر است.
ماده غلظت دهنده را می توان از اجزای دیگر گریس دانست که سبب مقاومت و پایداری آن می گردد. این ماده بر روی مواردی همچون، پایداری، آب کاری و عایق بندی، مقاومت در برابر رطوبت و نقطه ذوب مؤثر می باشد. به عنوان مثال، به علت استفاده از هیدروکسید لیتیوم در گریس نسوز به عنوان ماده غلظت دهنده، سبب افزایش مقاومت آن می گردد.
ماده افزودنی نیز از دیگر ترکیباتی است که در گریس یافت می شود که سبب تعیین عملکرد گریس و بهبود بخشیدن آن می شود. علاوه بر آن، ماده افزودنی سبب دیر اکسید شدن گریس و همچنین ساییدگی دیرتر آن می گردد و همین امر باعث اصطکاک کمتر آن برای قطعه شده و بنابراین سهولت حرکت قطعه را ناشی می شود. برای مثال، گریس مورد استفاده در چرخ دنده های صنایع معدنی، از مواد افزودنی ضد فشار برخوردار بوده و روانکاری چرخ دنده های سنگین ماشین آلات معدنی را به دنبال دارد.
در گریس های گرافیتی از پودر میکرونی گرافیت استفاده می شود تا مقاومت گریس را در برابر فشار های بالا ، افزایش دهد. اگر می خواهید در این باره بیشتر بدانید،
اینجا کلیک کنید.
ثابت باقی ماندن گریس در جای خود
همانگونه که در بالا به آن اشاره شد، گریس، روانکاری حرکت قطعه را با کاهش اصطکاک سبب می گردد، از همین رو، مانع از ساییدگی آن می شود. به منظور روانکاری انواع جعبه دنده یا گیربکس، چرخ دنده و یاتاقان از این ماده بهره گرفته می شود. کاربرد نوع چرخ دنده آن در تجهیزات و صنایع معدنی می باشد. موارد استفاده از این ماده بسیار گسترده تر بوده و در دستگاه ها و وسایل جنگلی همچون میله برش و زنجیره نیز به کار می رود.
چه تفاوتی بین روغن و گریس روانکاری وجود دارد؟
یکی از سؤالاتی که ممکن است به ذهن شما خطور نماید این است که چرا از روغن جهت روانکاری استفاده نمی شود. لازم به ذکر است که گریس در مقایسه با روغن از عملکرد بهتری برخوردار می باشد. با اینکه دارای کاربردی مشابه می باشند ولی گریس دارای مزایایی می باشد. برای مثال، گریس به دلیل سفت بودن، سبب ایجاد لایه ای بر روی قطعه مورد نظر شده و مانع از ورود رطوبت و آلودگی به درون آن می گردد. همچنین دارای مقاومت بالایی در مقابل فشار زیاد است. حتی در صورت تمام شدن روغن نیز، کاهش اصطکاک را به عنوان وظیفه خود به خوبی انجام می دهد. به عبارتی، هم به روانکاری قطعه می پردازد و هم از آن محافظت می نماید. این دلایل می تواند باعث شود که دیگر از روغن استفاده نشود. در این بین، معایبی نیز وجود دارد که بیان می نماییم:
- در واقع گریس نمی تواند مانند روغن، گرما را به خوبی انتقال دهد.
- جهت خالص تر کردن گریس، امکان تصفیه شدن آن وجود ندارد.
- جدا نمودن آب از گریس نیز کار سختی می باشد.
انتخاب گریس مناسب
به طور کلی انتخاب گریس بر اساس نوع استفاده آن، دارای انواع مختلفی می باشد. از جمله مواردی که باید در هنگام خرید گریس به آن دقت نمایید عبارتند از:
- خاصیت ویسکوزیته
- سرعت حرکت قطعات
- بار وارد شده
- گرد و غبار
- مواد شیمیایی
- رطوبت و دما
- نوع روغن
معمولا در دمای کم، ویسکوزیته روغن پایین و در دمای بیشتر، ویسکوزیته روغن بالا کاربرد دارد. هنگامی که ویسکوزیته پایین باشد، به جاری شدن ماده کمک شایانی می کند. لذا در دمای کمتر، جاری شدن به کندی انجام می پذیرد. در حقیقت ویسکوزیته بالا یعنی اینکه ماده سفت می باشد و به آسانی جاری نمی‌گردد. بنابراین در دمای بالا، کاربرد آن بیشتر است. ناگفته نماند که سرعت قطعه نیز با ویسکوزیته رابطه عکس دارد. بنابراین هرچه سرعت قطعه کمتر باشد، ویسکوزیته بیشتر و هر چه سرعت قطعه بالاتر باشد، ویسکوزیته آن کمتر می باشد و اگر در صنایع غذایی به کار رود، باید مراقب بود که آسیب زننده، بوی بدی ندهد.
ترکیب گریس به صورت اصولی
در حقیقت دو نوع گریس به صورت غیر اصولی نباید با هم ترکیب شوند. ابتدا باید اطمینان حاصل نمود که دو نوع گریس مورد نظر، قابلیت ترکیب شدن را داشته باشند. گاهی اوقات پس از ترکیب، گریس یا بسیار سفت می شود و یا خیلی نرم. بنابراین خراب می شود. زیرا سفتی آن اصلا مناسب نیست و نرمی آن نیز سبب نشتی از قطعه می گردد. همیشه سعی کنید جهت ترکیب انواع مختلف گریس، با سازنده آن مشورت نمایید. برای نمونه، ترکیب نوع صابونی با غیر صابونی چیز خوبی نمی باشد.
روانکاری بیش از حد ممنوع
بعضی افراد فکر می کنند که روانکاری بیش از حد، اثربخشی بیشتری دارد. ولی باید بدانید که حفظ تعادل جهت سالم ماندن قطعه، بسیار حائز اهمیت می باشد و باعث عمر بیشتر آن می گردد. مثلاً در صورت روانکاری زیاد یاتاقان، این قطعه دچار اکسید شدن و خوردگی می شود. بنابراین بهترین راه برای روغن کاری مناسب، این است که مطابق با دستورالعمل خاصی پیش بروید. شما می توانید برای خود یک جدول تهیه نمایید و تعداد دفعات و مقدار روانکاری را بنویسید. در این خصوص، کمک گرفتن از مشاوران صنعتی با تجربه در این زمینه، تاثیر به سزایی دارد.
